Infekcje pochwy

To najczęstsza przyczyna kobiecych wizyt u ginekologów. Jak się objawia? Skąd się bierze? W jaki sposób ją leczyć? I co najważniejsze – czy można jej uniknąć?

Objawy infekcji pochwy

Swędzenie, pieczenie, zmieniona wydzielina z pochwy, nieprzyjemny zapach – to najczęstsze objawy infekcji narządów płciowych . Inne możliwe symptomy to ból, obrzmienie i zaczerwienienie okolic intymnych, zaburzenia cyklu miesiączkowego, a nawet ból podczas stosunku czy suchość pochwy. Przyjrzyjmy się im bliżej:

  • pieczenie, swędzenie

Mimo, że może być konsekwencją szeregu czynników, m.in. noszenia niedopasowanej – zbyt ciasnej lub zbyt luźnej bielizny (często także bielizny ze sztucznych tworzyw), zbyt obcisłego ubrania, prania bielizny w drażniących środkach, stosowania nieodpowiednich kosmetyków do kąpieli, otarć lub uszkodzeń, uporczywe swędzenie i/lub pieczenie miejsc intymnych bardzo często jest objawem infekcji pochwy;

  • upławy

Infekcja pochwy często daje o sobie znać za pomocą upławów – to wszelkie wydzieliny, charakteryzujące się niewłaściwą barwą, nieprzyjemnym zapachem, nieprawidłową konsystencją lub nadmierną ilością. Wydzielina prawidłowa z reguły jest przejrzysta, mleczna, biaława lub lekko żółtawa, bezwonna, o konsystencji śluzowej, a jej ilość jest zależna od fazy cyklu miesiączkowego;

  • nieprzyjemny zapach

Naturalna wydzielina z narządów płciowych kobiety jest zwykle pozbawiona zapachu, chociaż czasami może wydzielać lekko kwaskową woń. Jeśli jednak zapach w okolicach intymnych staje się nieprzyjemny, istnieje spore ryzyko infekcji pochwy (powodem nieprzyjemnej woni jest utlenianie amin aromatycznych, wytwarzanych przez bakterie). W przypadku zapachu pleśni, drożdży lub woni lekko słodkawej, możemy mieć do czynienia z grzybicą; rybi zapach wskazuje na waginozę bakteryjną, zaś ostra, szczególnie nieprzyjemna, zgniła woń, oznacza zakażenie rzęsistkiem;

  • bóle podbrzusza

Konsekwencją stanu zapalnego mogą być też nasilone bóle w okolicy podbrzusza, bioder, pachwin, promieniujące w kierunku odbytnicy, a także intensywne bóle o charakterze skurczowym. Nie należy ich lekceważyć szczególnie, jeśli towarzyszy im gorączka, stan podgorączkowy i ogólne osłabienie;

  • zmiany skórne w okolicach intymnych

O infekcji narządów płciowych u kobiety mogą też świadczyć różnego rodzaju zmiany na wargach sromowych, wewnętrznej powierzchni ud, powierzchni skóry pachwin czy szpary międzypośladkowej – mogą to być rumienie, grudki, pęcherzyki, krostki czy wykwity.

  • zaburzenia cyklu

Opóźnianie terminu miesiączki może być nie tylko efektem zaburzeń hormonalnych, ale także silnej infekcji pochwy;

  • ból podczas stosunku, suchość pochwy

Kłopoty z odpowiednim nawilżeniem ścianek pochwy mogą mieć wiele źródeł, m.in. spadek poziomu estrogenów (menopauza, karmienie piersią), stałe przyjmowanie leków (np. przy alergii, depresji, endometriozie, mięśniakach, nowotworach), długotrwałe stosowanie antykoncepcji, ciągłe przemęczenie i stres czy nieprawidłowa dieta, ale powodem może być także zapalenie lub infekcja

Należy pamiętać, że opisane obawy nie muszą występować wspólnie, a co więcej – infekcja pochwy nie zawsze daje o sobie znać od razu i może trwać w postaci utajonej. Z tego też względu należy jak najszybciej reagować na każdą niepokojącą zmianę w tym zakresie.

Przyczyny

Opisane wyżej objawy świadczą o zaburzeniu równowagi mikrobiologicznej flory pochwy. Warto bowiem mieć świadomość, że pochwa to specyficzne środowisko zasiedlone przez wiele gatunków mikroorganizmów (około 100 rodzajów). Ich obecność w tym miejscu wcale nie jest przypadkowa, ale wręcz konieczna! Mają one za zadanie bronić kobiecy organizm przed namnażaniem się niepożądanych grzybów, bakterii i wirusów, tworząc odpowiednio kwaśne środowisko i niskie pH. Podstawową rolę odgrywają w tej kwestii pałeczki kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus, które u zdrowej osoby powinny stanowić około 95% drobnoustrojów, występujących w drogach rodnych. W przypadku zaistnienia niesprzyjających warunków (zmniejszona liczba Lactobacillus, środowisko zasadowe, wysokie pH), pozostałe 5% drobnoustrojów (na które składają się gatunki bakterii tlenowych i beztlenowych oraz grzyby) może się nadmiernie namnożyć, co prowadzi do infekcji.

Co może wywołać zaburzenie równowagi w kobiecym ekosystemie? Możliwych przyczyn jest wiele. To m.in. nieprawidłowa dieta, bogata w węglowodany i cukry proste, niewłaściwie pojmowana higiena osobista (niedostateczna lub nadmierna, np. irygacje pochwy, częste zakładanie wkładek higienicznych), nieodpowiednia bielizna, zbyt ciasne, obcisłe ubrania, obniżona odporność organizmu, stosowanie antybiotyków, zmiany hormonalne (np. stosowanie antykoncepcji, terapia hormonalna, miesiączka, ciąża), życie w nieustannym stresie, a także kontakt seksualny z osobą zakażoną. Na zwiększone ryzyko infekcji narządów płciowych narażone są też kobiety aktywne fizycznie (w miejscach, które odwiedzamy w celu dbania o swoje zdrowie i kondycję fizyczną najłatwiej o infekcję, np. baseny), osoby zmagające się z otyłością i cukrzycą.

Więcej na temat przyczyn infekcji>>

Rodzaje infekcji pochwy

W zależności od atakujących organizm patogenów, można wyróżnić kilka rodzajów stanów zapalnych narządów rozrodczych. Do najczęściej występujących należą zakażenia wywołane:

bakteriami (waginoza bakteryjna)

  • wywołana przez bakterie beztlenowe lub tlenowe
  • objawy: upławy szaro – białe, o rzadkiej, pienistej, jednolitej konsystencji, zwykle o rybim zapachu;

Wiecej na temat bakteryjnego zakażenia pochwy>>

grzybami (grzybica, kandydoza, drożdżyca)

  • wywołana zazwyczaj patogenem z rodziny drożdżaków, Candida albinans
  • objawy: upławy o białawym zabarwieniu i serowatej, grudkowatej konsystencji i lekkim zapachu pleśni, drożdży lub słodkawej woni;

Wiecej na temat infekcji grzybiczych>>

pierwotniakami (rzęsistkowica)

  • wywołana przez pierwotniaka, rzęsistka pochwowego
  • objawy: obfite żółto-zielonkawe lub szarawe upławy o pienistej konsystencji i ostrym, bardzo nieprzyjemnym zapachu.

Więcej na temat rzęsistkowicy>>

 

Więcej na temat rodzajów infekcji>>

Leczenie infekcji

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy jak najszybciej skontaktować się z ginekologiem, bo tylko lekarz może postawić właściwą diagnozę i zalecić odpowiednie leczenie. Tym bardziej, że często wczesne rozpoznanie jest bardzo ważne dla przebiegu i efektywności kuracji. Leczenie infekcji pochwy zależy od jej rodzaju i przyczyny. W przypadku zakażenia bakteriami, często są to antybiotyki (doustnie lub dopochwowo) w kierunku bakterii beztlenowych lub chemioterapeutyki, a czasami także leki miejscowe. W czasie leczenia oraz przez 7 dni po jego zakończeniu zalecana jest wstrzemięźliwość seksualna. W przypadku zakażenia grzybami leczenie zależy od rodzaju patogena, który wywołał chorobę. By złagodzić dolegliwości, lekarz może więc najpierw przepisać preparat przeciwgrzybiczy o szerokim spektrum działania – dopochwowy lub doustny, zaś po określeniu rodzaju patogenu wdrożyć terapię wymierzoną w konkretne rodzaje grzybów. Kuracja polega najczęściej na podawaniu miejscowych, dopochwowych leków, zaś w przypadku infekcji przebiegającej gwałtownie lub nawracającej stosuje się dodatkowo preparaty przeciwgrzybicze doustne (globulki, tabletki). W przypadku zakażenia pierwotniakami konieczne jest podanie antybiotyków, a w czasie leczenia wymagane jest zachowanie wstrzemięźliwości płciowej. Duże znaczenie w terapii tego rodzaju infekcji ma jednoczesne leczenie kobiety i jej partnera seksualnego.

Profilaktyka

Zanim potrzebne będzie leczenie, warto zrobić wszystko, by infekcja pochwy się nie pojawiła. W tym celu konieczne jest zadbanie o utrzymanie odpowiedniego środowiska mikroflory narządów płciowych kobiety , a istotną rolę w tym względzie odgrywa obecność właściwej ilości dobroczynnych pałeczek kwasu mlekowego. Jak je zatrzymać?

Sama higiena miejsc intymnych nie wystarczy. Tym bardziej, że często jest ona pojmowana niewłaściwie. Nie należy bowiem zapominać, że zarówno niedostateczna, jak i nadmierna pielęgnacja tych wrażliwych okolic może zaburzyć naturalne środowisko pochwy. Skutkiem obydwu jest bowiem zachwianie wewnętrznej równowagi: niewystarczająca higiena przyczynia się do namnażania chorobotwórczych bakterii (dobre bakterie nie są w stanie poradzić sobie z rosnącą liczbą patogenów), natomiast nadmierna – do wypłukiwania i wyjałowienia ekosystemu, co skutecznie osłabia naturalne mechanizmy obronne (dobrych bakterii po prostu brakuje). Ważne jest także unikanie przegrzewania/wychłodzenia okolic intymnych (odpowiednia bielizna, ubrania), zdrowa dieta i styl życia. Dobroczynne bakterie warto też od czasu do czasu wesprzeć „posiłkami” z zewnątrz. Mowa o probiotykach, czyli żywych mikroorganizmach z rodzaju Lactobacillus, dostarczanych w preparatach doustnych lub dopochwowych. Takie wsparcie jest konieczne w stanach szczególnego zagrożenia kobiecego organizmu – obniżona odporność, kuracja antybiotykowa, stosowanie antykoncepcji czy ciąża.

Więcej na temat profilaktyki>>