Nadżerka – przyczyny, objawy i leczenie

Nadżerka szyjki macicy jest jedną z najczęstszych dolegliwości intymnych kobiet – szacuje się, że problem dotyka co czwartą kobietę w wieku od 25 do 35 lat! Sprawdź, dlaczego może pojawić się nadżerka, jakie są jej objawy oraz jak przebiega leczenie.

Nadżerka szyjki macicy – przyczyny

Nadżerka jest zmianą chorobową, pojawiającą się w pochwowej części szyjki macicy. Jest ubytkiem w tkance nabłonkowej, wyglądem przypominającą niewielką plamkę czerwonego koloru, o nierównej brodawkowatej powierzchni. Jest ona efektem zapalenia szyjki macicy, do którego dochodzi wskutek zakażenia bakteriami, wirusami lub grzybami.

Istnieją trzy rodzaje nadżerek:

  1. Nadżerka rzekoma – jest zmianą w strukturze nabłonka, kiedy jeden typ tworzy się w miejscu występowania drugiego. Jest to najczęściej rozpoznawany rodzaj nadżerki.
  2. Nadżerka prawdziwa – powstaje w związku z urazami mechanicznymi pochwy (powstałe np. podczas stosowania tamponów), infekcjami bakteryjnymi i w reakcji na substancje chemiczne. Dochodzi do zaniku nabłonka, może być objawem raka szyjki macicy.
  3. Nadżerka w stanach przednowotworowych – poprzedza rozwój raka szyjki macicy.

Większe ryzyko pojawienia się infekcji intymnych występuje u kobiet, które wcześnie rozpoczęły życie seksualne lub często zmieniają partnerów. Nadżerka szyjki macicy zagraża też matkom, które zbyt szybko po porodzie zaczynają współżyć. Zmiana może być także efektem kłopotów hormonalnych – zazwyczaj po ich ustaniu nadżerka samoczynnie zanika.

Nadżerka – objawy

Pomimo że nadżerka szyjki macicy jest bardzo powszechną chorobą, jest bardzo trudna do zdiagnozowania – a właściwie jest wykrywana przy okazji zwykłego badania ginekologicznego. Dlatego też profilaktyczne wizyty u specjalisty są koniecznością!

Na pierwszym etapie infekcja nie daje żadnych objawów, które byłyby możliwe do zauważenia bez wizyty w gabinecie ginekologa. Z czasem wydzielina z pochwy może się nieco zmienić: zaczyna wydawać nieprzyjemny zapach, staje się biaława, żółtawa lub zielonkawa, mogą też pojawić się w niej ślady krwi. Gdy nadżerka nieco się rozwinie, mogą pojawić się bóle w dolnej części kręgosłupa i brzucha oraz niewielkie plamienia między miesiączkami, np. po stosunku.

Powyższe symptomy nie muszą być oznaką nadżerki, mogą zwiastować również inne choroby. Niemniej jednak niezwłocznie po ich zaobserwowaniu należy umówić wizytę u ginekologa.

Nadżerka szyjki macicy – diagnostyka

Podczas badania ginekolog wprowadza do dróg rodnych kobiety wziernik i wtedy jest w stanie zauważyć na części pochwowej macicy ubytek nabłonka o nierównej nawierzchni. Ale nawet jeżeli lekarz wykryje nadżerkę, nie jest w stanie podczas zwykłego badania ocenić, czy nie zawiera ona komórek nowotworowych. Sama nadżerka szyjki macicy nie jest zbyt niebezpieczna (w przypadku nadżerki rzekomej) – jednak nieleczona może być przyczyną powstawania śmiertelnie groźnego nowotworu, jakim jest rak szyjki macicy.

W momencie wykrycia nadżerek konieczne jest więc zrobienie badania cytologicznego. Polega ono na pobraniu komórek z szyjki macicy, które następnie są dokładnie sprawdzane pod mikroskopem. Celem cytologii jest wykluczenie zmian nowotworowych. Ginekolog może także przeprowadzić kolposkopię, czyli obserwację powierzchni szyjki macicy, dolnej części jej kanału oraz pochwy i sromu przy pomocy urządzenia optycznego – kolposkopu.

Nadżerka – leczenie

Tok leczenia nadżerek jest zależny od wyników cytologii. Jeżeli w badaniu cytologicznym nie wykryto zmian nowotworowych, lekarze nie zawsze zalecają ich usuwanie. Metodę leczenia lekarz dobiera w zależności od wyników badań, wielkości zmian i wieku pacjentki. Istotne jest także to, czy kobieta rodziła już dzieci.

Czasem w przypadku młodych kobiet, które nie rodziły dotychczas dzieci, wystarczy leczenie farmakologiczne i stała obserwacja ginekologiczna. Jest to bardzo ważne, ponieważ samoistne leczenie nadżerki może powodować stany zapalne, krwawienia i torbiele. Inną metodą leczenia nadżerki jest koagulacja chemiczna, czyli przykładanie do zmiany odpowiednich środków chemicznych, niszczących chory nabłonek. Ten sposób jest raczej rzadko stosowany, ponieważ jest uciążliwy (potrzebne jest co najmniej kilka sesji, powtarzanych w określonych odstępach czasowych).

Częściej do usuwania nadżerek stosuje się elektrokoagulację, czyli wypalanie chorej tkanki za pomocą iskry elektrycznej. Metoda ta nie jest może najprzyjemniejsza (zapach palonego białka, niewielki ból), ale jest bardzo skuteczna. Nadżerkę można także zamrozić, stosując kriokoagulację. Do zabiegu wykorzystuje się ciekły azot, który ma temperaturę ok. -70 stopni Celsjusza – chore tkanki zostają zamrożone i obumierają. Ten sposób jest bezbolesny dla pacjentki. Do usuwania nadżerek stosuje się także fotokoagulację. Fale świetlne powodują trwałe zmiany w nabłonku, niszcząc chore komórki.

Ostatnią metodą jest elektrokonizacja, którą stosuje się zazwyczaj przy bardzo dużej nadżerce, gdy istnieje ryzyko zmian przednowotworowych. Zabieg wymaga znieczulenia, bo tkanki szyjki macicy są wycinane za pomocą pętli elektrochirurgicznej. Usunięte zmiany oddawane są do dalszych badań histopatologicznych.