Kobieta w okresie przekwitania (menopauzy) w związku z obniżającym się poziomem estrogenów odczuwa często dyskomfort, zarówno psychiczny jak i fizyczny. Objawem przekwitania jest zatrzymanie się miesiączki, ale też nagłe uderzenia gorąca, silne pocenie się, zmienność nastroju, kłopoty z zasypianiem. Ratunkiem dla kobiet w okresie menopauzy jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ).
Hormonalna terapia zastępcza to kuracja, polegająca na podawaniu suplementów hormonów płciowych pod postacią tabletek i plastrów.
Hormonalna terapia zastępcza – plastry
Działanie plastra hormonalnego w HTZ polega na stopniowym, nieprzerwanym uwalnianiu do organizmu niskiej dawki estrogenu, o identycznych właściwościach jak hormon wytwarzany przez jajniki. Plastry zapewniają stabilny poziom hormonów, a ich dawka jest mniejsza niż w przypadku przyjmowania tabletek. Stosowanie plastra hormonalnego jest wygodne: jest on wymieniany co kilka dni. Najpowszechniejsze są plastry wymieniane dwa razy w tygodniu, ale istnieją również takie, które umieszcza się na skórze raz w tygodniu. Kiedy lekarz w porozumieniu z pacjentką zadecyduje, że powinna zostać rozpoczęta hormonalna terapia zastępcza, leki mogą być przyjmowane również pod postacią tabletek. Wymaga to od kobiety systematyczności i regularności w przyjmowaniu leków. W zależności od powodów, z jakich prowadzona jest hormonalna terapia zastępcza, preparaty można również przyjmować dopochwowo (przypadek suchości w pochwie).
Hormonalna terapia zastępcza – wskazania
Rozpoczęcie HTZ wymaga wykluczenia istniejących przeciwwskazań, oraz indywidualnego podejścia do każdej pacjentki w sprawie doboru kuracji podczas przekwitania. Rozpoczęcie hormonalnej terapii zastępczej zwiększa ryzyko wystąpienia niektórych chorób – nowotworu piersi, zakrzepów czy kamieni żółciowych. Każda kobieta, zanim zdecyduje się na poddanie się HTZ, powinna poznać nie tylko możliwe korzyści, ale również zagrożenia wynikające z terapii. Wskazaniem do hormonalnej terapii zastępczej są uciążliwe objawy wazomotoryczne (napady potliwości, palpitacje, uderzenia gorąca), oraz objawy ze strony układu moczowo-płciowego (nietrzymanie moczu, suchość śluzówek).
Zgodnie z zaleceniami towarzystw ginekologicznych, HTZ nie powinna trwać dłużej niż pięć lat. W jaki sposób odstawiać używane w hormonalnej terapii zastępczej preparaty? Po podjęciu decyzji o odstawieniu, istnieje możliwość zmniejszenia dawki estrogenów poprzez przejście na HTZ niskodawkową a następnie całkowite odstawienie.
Hormonalna terapia zastępcza a tycie?
Poddanie się HTZ związane jest niekiedy z występowaniem skutków ubocznych. Do najczęstszych należy zatrzymywanie płynów w organizmie, co sprzyja przybieraniu na wadze. Pacjentki poddające się hormonalnej terapii zastępczej narzekają również na bolesność piersi, ociężałość nóg i pojawiające się skurcze łydek. Podczas trwania HTZ pojawiają się również wahania nastroju, możliwe jest też przejściowe obniżenie potrzeb seksualnych. U niektórych kobiet występują kłopoty z cerą: uaktywnienie łojotoku i ponowne pojawienie się trądziku młodzieńczego.