W trakcie trwania cyklu miesięcznego, to jest czasu pomiędzy miesiączkami, organizm kobiety przygotowuje się do zajścia w ciążę. Cykl miesięczny dzieli się na fazy płodności i niepłodności, czyli momenty umożliwiające zagnieżdżenie się zarodka w macicy i takie, w których proces ten jest niemożliwy.
Cykl miesięczny kobiety dzieli się na kilka faz:
- fazę krwawienia miesięcznego,
- pęcherzykowa,
- owulacyjna,
- lutealna – faza ciałka żółtego.
W fazie krwawienia błona śluzowa wyścielająca macicę złuszcza się i wydostaje wraz z krwią na zewnątrz. Na ogół miesiączka jest czasem, w którym kobieta jest bezpłodna, jednak współżycie bez zabezpieczenia jest niezalecane, z jednej strony ze względu na niemożność wykluczenia ewentualności zapłodnienia, z drugiej zaś ze względów higienicznych. W fazie pęcherzykowej błona śluzowa macicy odnawia się, a w jednym z jajników zaczynają dojrzewać pęcherzyki. W fazie owulacyjnej komórka jajowa zostaje uwolniona do jajowodu, i w ciągu 12 godzin może dojść do zapłodnienia. Faza lutealna, trwająca od dziesięciu do szesnastu dni jest momentem wzrastania i rozpulchniania macicy. Podczas jej trwania dominującym w ciele kobiety hormonem jest progesteron, a zajście w ciążę jest niemożliwe.
Obserwacja śluzu pochwy pozwala stwierdzić, na którym etapie jest cykl miesięczny. Śluz przezroczysty, ciągnący się, może być oznaką dni płodnych, z kolei śluz białawy i gęsty nie przepuszcza plemników, uniemożliwiając tym samym zajście w ciążę. Obserwacja śluzu oraz mierzenie temperatury należą do naturalnych metod planowania ciąży, jednak jako metoda antykoncepcji wymagają bardzo dokładnej znajomości biologii własnego ciała i z pewnością nie można nazwać ich stuprocentowymi.
Jak dokładnie obserwować swój cykl miesięczny? Wykres, zawierający dane dotyczące temperatury ciała w poszczególnych dniach cyklu, danych na temat krwawienia/plamienia, odczuć względem śluzu, pozycji i twardości szyjki macicy, napięcia w piersiach i bólu owulacyjnego, z pewnością pozwoli po kilku miesiącach zoptymalizować datę zajścia w ciążę, lub wspomoże inne metody stosowania antykoncepcji.
Sprawdź: Jak obliczyć dni płodne?