Ciałko żółte to gruczoł, powstający u kobiety w trakcie cyklu miesiączkowego z pękniętego pęcherzyka Graafa. Ciałko żółte odpowiedzialne jest za wydzielanie progesteronu, hormonu warunkującego prawidłowy rozwój ciąży przez umożliwienie zagnieżdżenia się zarodka w macicy i podtrzymywanie rozwijającej się ciąży. Po drugim miesiącu ciąży ciałko żółte stopniowo zanika, a rolę producenta progesteronu przejmuje łożysko.
Ciałko żółte w jajniku
Wydzielany przez ciałko żółte progesteron sprawia, że organizm matki nie atakuje antygenów płodu, nie dopuszcza również do przedwczesnego porodu. Niestety, odpowiedzialny jest również za zatrzymywanie wody w organizmie, co powoduje obrzęki, często występujące u kobiet w ciąży.
Problemy z zajściem w ciążę mają związek z niedoborami progesteronu, co z kolei związane jest z niewydolnością ciałka żółtego. Stwierdzenie takiego stanu wymaga interwencji lekarskiej i leczenia ciałka żółtego – nieleczona niewydolność grozi niepłodnością i prowadzi do poronień nawykowych. Niewydolność ciałka żółtego leczona jest poprzez podawanie zastępczego progesteronu lub progestagenów w momencie gdy owulacja jest zakończona. Lekami stosowanymi w kuracji są najczęściej: Duphaston i Luteina. Luteinę można przyjmować dopochwowo lub do ustnie, zaś Duphaston – tylko doustnie.
Faza ciałka żółtego
W fizjologii cyklu miesięcznego ciałko żółte odgrywa istotna rolę. Po owulacji do ostatniego snia przed rozpoczęciem się okresu trwa faza lutealna – faza ciałka żółtego. Faza ta trwa od 12 do 16 dni i jej charakterystyczną cechą jest wzorst temperatury ciała od pół do 1,6 stopnia celsjusza, która utrzymuje do pierwszego dnia miesiączki.
W przypadku gdy nie dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte przekształca się w ciałko żółte ciążowe a wyższa temperatura utrzymuje się przez 3 miesiące.